พฤติกรรมช่วงวัยเลียนแบบ

“เด็ก คือกระจกเงาของผู้ใหญ่”    พฤติกรรมของผู้ใหญ่มีผลกับเด็กเป็นอย่างมาก หากผู้ใหญ่ไม่สามารถเป็นตัวอย่างที่ดีได้ เด็กก็จะซึมซับและเลียนแบบพฤติกรรมที่ไม่ดีนั้น และแสดงออกมาอย่างไม่เหมาะสม ดังนั้น หากต้องการให้ลูกเลียนแบบในสิ่งที่ดี คุณพ่อคุณแม่เองจะต้องทำตัวเป็นตัวอย่างที่ดีด้วย

เด็กๆ จะมีพฤติกรรมการเลียนแบบผู้ใหญ่ หรือเลียนแบบเพื่อนและคนรอบตัว เมื่ออายุประมาณ 2-3ขวบ ซึ่งพฤติกรรมเลียนแบบนี้ มีตั้งแต่การเลียนแบบการพูด ท่าทางต่างๆ การเล่น การกิน และทุกๆอย่าง เด็กวัยนี้ยังไม่รู้จักแยกแยะว่าสิ่งไหนดีหรือไม่ดี และในวัย 4ขวบขึ้นไปเป็นวัยที่เค้าเริ่มมีสังคมแบบเพื่อน อยู่กันเป็นกลุ่มๆในโรงเรียน และมักจะเลียนแบบเพื่อนโดยเฉพาะอะไรใหม่ๆ เด็กมักอยากลองทำตามเพื่อน เห็นเพื่อนทำอะไรก็อยากทำบ้าง ไม่ว่าจะเป็นการแสดงออกทางพฤติกรรมหรือทางอารมณ์

เด็กวัยนี้ชอบเลียนแบบ ถ้าสิ่งที่ตัวเองพูดหรือทำแล้วมีคนสนใจ ลูกจะมีพฤติกรรมแบบนั้นซ้ำๆ การสอน การบ่นบ่อยๆ ก็เป็นการแสดงความสนใจเช่นกันค่ะ เปลี่ยนวิธีสร้างความสนใจทางบวกจะดีกว่า โดยเข้าไปแสดงความชื่นชมหรือสนใจเมื่อลูกพูดเพราะ เช่น แม่ชอบจังเลยที่ลูกพูดเพราะไม่สนใจหรือไม่ได้ยินเมื่อลูกพูดคำหยาบ และที่สำคัญผู้ใหญ่ในบ้าน ต้องเป็นต้นแบบในการใช้คำพูดที่สุภาพระหว่างกัน เพราะเด็กๆ เรียนรู้ ลอกเลียนแบบจากสิ่งที่พ่อแม่หรือผู้ใหญ่กระทำให้เด็กเห็นมากกว่าสิ่งที่ผู้ใหญ่สอน

กรณีครอบครัวไหนที่มีลูกชายมักจะต้องมีพฤติกรรมการเลียนแบบการแต่งหน้าของคุณแม่ หยิบจับอุปกรณ์ขึ้นมาทำสวยต่อหน้าต่อตา จนบางครั้งพ่อแม่อาจกังวลว่าลูกตนจะมีแนวโน้มเบี่ยงเบนทางเพศตั้งแต่เด็กหรือไม่ ซึ่งทั้งนี้อาจเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย เด็กต้องการทั้งพ่อและแม่ เพื่อลดช่องว่างทางการเลี้ยงดู คุณพ่อจะต้องเข้าไปมีบทบาทในการช่วยเลี้ยงดูให้มากที่สุด เพื่อให้เด็กได้สัมผัสบทบาททั้งความเป็นพ่อ และเป็นแม่อย่างเท่าเทียมกัน เมื่อถึงวัยที่เด็กโตพอ เด็กจะสามารถเลือกเพศได้อย่างถูกต้อง

ดังนั้น คุณพ่อ คุณแม่เป็นต้นแบบที่สำคัญ ไม่ควรปล่อยให้ลูกอยู่กับใครคนใดคนหนึ่งมากเกินไป ถ้าบทบาทของพ่อแม่ชัดเจน แต่ลูกไม่อยากอยู่กับเพศของตัวเอง แสดงว่าลูกเป็นคนเลือกเอง ในฐานะคนเป็นพ่อแม่ก็ควรยอมรับในตัวตนของลูกอย่างไรก็ตามพฤติกรรมการลอกเลียนแบบในเด็กอาจยังไม่สร้างปัญหาความหนักใจให้กับผู้ปกครองมือใหม่บางท่านในวันที่เขายังเป็นเด็กแบเบาะ แต่ปัญหาพฤติกรรมการลอกเลียนแบบมักค่อยๆก่อตัวขึ้นตามกาลเวลาโดยเริ่มสร้างปัญหาแก่ผู้ปกครองที่มีบุตรหลานอยู่ในวัยเรียน วัยรุ่นไปจนถึงวัยทำงาน ฉะนั้นถึงเวลาแล้วที่ผู้ปกครองควรใส่ใจลูกน้อย เริ่มจากการทำตนเป็นแบบอย่างที่ดี (Role model) ในวันที่เขาพร้อมที่จะเรียนรู้และรับฟัง